Kadınlarda İdrar Kaçırma

Kadınlarda İdrar Kaçırma ve İdrar Tutamama Sorunları

Kadınlarda idrar kaçırma veya hayatının bir döneminde idrar tutamama tüm tahminlerin ötesinde kadınlar arasında yaygın bir sorundur.

Kadınlar genellikle bu konuyu kabul etmekte zorlandıklarından veya hekime bu mahrem konuyu açmaya çekindiklerinden bu sorunu sürekli geçiştirmektedir. Öte yandan Türkiye’de yapılan araştırmalar kadınlar arasında bu sorunun çok yaygın olduğunu göstermektedir. Çeşitli yayınlarda %14 ile %49 arasında değişen oranlarda kadınların bu istenmeyen sorunla karşılaştıkları göze çarpmaktadır. Buna rağmen birçok kadın bu sorunu hiç kimseyle paylaşmama yolunu tercih ettiğinden gerçek oranlar tam olarak bilinmemektedir. Türkiye’deki kadınların hayatlarının bir bölümünde idrar tutamama sorunuyla karşılaşma oranı 2/3 olarak tahmin edilmektedir. Oysa idrar tutamama sorunu gerekli tedavi ile çözülebilecek bir sorundur ve bu sorunu yaşayan kadınların yaşam kalitelerini yükseltmeleri oldukça kolaydır. Bu alanla özel olarak ürojinekologlar ilgilenmektedir.

Kadınlarda idrar kaçırma konusuna genel olarak baktığımızda özellikle ileri yaşlarda erkeklere göre çok daha fazla karşımıza çıkmaktadır. Bunun ilk sebebi idrar yollarının yapısal kısalığı nedeniyle idrar kesesinin basınç değişikliklerinden bu yapısal durum nedeniyle fazlaca etkilenmelerine bağlıdır. Bu sebeple kadınlarda belirgin olarak idrar kaçırma sorunu erkeklere göre daha fazladır. Ayrıca çoklu doğumlar ve hamilelik sırasında meydana gelen yüksek karın içi  basınç da idrar kaçırma ile ilgili sıklığı artıran sebepler arasında sayılabilir. Özellikle zor doğumlar, idrar kaçırma ile ilgili ileriki yaşlarda problem oluşturabilir. Öte yandan sezaryen ile doğum sonrası tamamen idrar kaçırma sorununu önleyebilirsiniz gibi bir durum da söz konusu değildir. Çünkü sezaryenle doğumlarda bile idrar kaçırma sorunu olabiliyor.

Genel olarak idrar kaçırma sebeplerine baktığımızda gerçek stres inkontinansı ve detrusor kasının instabilitesi öne çıkmaktadır (Tıp dilinde bu şekilde ifade edilen sorunların birazdan açıklamasını yapacağımız için isimleri sizi korkutmasın) Bu sorunlar ürojinekologların en önemli iki uğraş alanını oluşturmaktadır. Bu iki sorunu birbirinden ayırmak idrar tutamama problemi açısından çok önemlidir. Çünkü tedavileri farklıdır ve ancak doğru tedaviyle idrar kaçırma sorununu çözmek mümkün olabilir.

Gerçek Stres İnkontinansı (Yapısal İdrar Tutamama)

Dış taraftaki üretranın yapısındaki anatomik bozulma ve sarkma sorunundan kaynaklanır. Bu kişiler gülünce, öksürünce, hapşırınca idrar kaçırırlar. Buna stres inkontinans denilmektedir. Bu stres inkontinans özellikle ameliyatlara cevap veren tiptir. Günümüzde daha çok cerrahi yöntemle anatomik olarak sarkan yapılar askı yöntemi ile düzeltilmesi imkanı vardır. Sonuçlar oldukça yüz güldürücüdür.

Detrusor İnstabilitesi (Yetişememe ve idrar aciliyeti)

Kadınlarda daha çok rastlanılan detrusor instabilitesi veya mesane kasının kasılma bozukluğu olarak bilinen idrar kaçırma bozukluğunda ise hastalar gülünce veya hapşırınca idrar kaçırdıklarını söylemezler. Bu hastalar tuvalet ihtiyacı akıllarına geldiğinde tuvalete yetişememe sorunundan muzdariptirler. Stres inkontinansında (ameliyatla düzeltilebilen) kaçırılan idrar miktarı azken, detrusor instabilitesi probleminde kaçırılan idrar miktarı çok daha fazla olabilir. Bu ayrımı yapmak çok önemlidir. Çünkü detrusor kasının kasılması ile ilgili sorun ameliyata cevap vermez, ancak ilaç tedavisi çalışmaları ile düzeltilebilmektedir.

Bu iki temel sorunun ayrımını yapmak ve anatomik sorunu anlamak için ürodinami uygulamaları çalışılabilmektedir. İdrarın dolması ve boşalması sırasında yapılan bu testle bu iki temel idrar kaçırma sorununun ayrımı yapılabilir. Öte yandan her sağlık probleminde olabileceği gibi bazen tek bir problem sorunun kaynağını oluşturmaz. Bu iki idrar kaçırma sorunu birlikte bulunabilir. Böyle bir durum varlığında doktor ile hasta arasında ilaç tedavisi veya ameliyat seçeneği konuşulur ve hangisinin daha etkili olacağı belirlenir.

İdrar tutamama probleminde sorunun kaynağı ne olursa olsun en önemli nokta bu sorunun kadınların çok önemli bir kısmında olduğunu hatırlamak ve bir uzmana danışmaktır. Ayrıca yaşlılıkla beraber kadınlarda oluşacak bir idrar kaçırma durumu normal karşılanmamalıdır ve yaşlılığa bağlanmamalıdır. İdrar kaçırma az miktarlarda da olsa her yaş için bir sorundur ve tedavisi ilaçla veya ameliyatla mümkündür.